نحوه نگارش رزومه

رزومه چیست؟
رزومه معرفینامه ای شامل خلاصه ای از تجربیات کاری، سوابق تحصیلی و مهارتهای فرد جویای کار است. این معرفینامه میتواند بصورت تایپ شده در حداکثر یک یا دو صفحه در قالب اوراق چاپ شده و یا نسخه الکترونیکی (غالباً فایلهای doc , pdf) از سوی کارجو به کارفرما ارائه گردد. در برخی کشور های اروپایی و آسیایی به رزومه عنوان سی وی (CV) که مخففی از عبارت Curriculum Vitae است نیز اطلاق می گردد.
با گسترش روزافزون بازار کار در زمینه های گوناگون و نیز افزایش شمار متقاضیان مشاغل مختلف، رزومه نویسی به غیر از یک ضرورت به یک فن و مهارت در کاریابی تبدیل گشته است و ارائه درست و هوشمندانه آن توسط کارجو میتواند وجه تمایزات بارزی را در عرصه رقابت کاریابی بین وی و سایر رقبایش ایجاد نماید. از طرفی کارفرمایان مایلند تا قبل از مصاحبه تلفنی و یا حضوری با متقاضیان، ضمن صرفه جویی در وقت خود کارجویان را از روی تجربیات و توانائیهایشان گروه بندی یا اصطلاحاً غربال کنند. این کار به آنها این امکان را می دهد که با رتبه بندی رزومه های وارده، افراد مورد نیاز خود را که دارای انگیزه و توانایی کافی هستند به مصاحبه دعوت و نهایتاً بهترینها را استخدام نمایند. بررسی رزومه متقاضیان شغل ضمن ایجاد صرفه جویی در وقت کارفرمایان در مرحله گزینش باعث می شود تا معیارهای سنجشی آنها بشکل مؤثرتری انجام پذیرفته و از پرداختن به تماسها و مصاحبات غیر مرتبط با موضوع کار اجتناب گردد.
تشریح ساختار رزومه
هر رزومه از ساختار و قالبی مشخص برخوردار است. این بدین معنی است که محتویات مندرج در رزومه می بایست در قسمتهای مجزا و بترتیبی معین نوشته شود. توصیه می شود قبل از توضیح هر قسمت، عنوان آنرا با یک تیتر از سایر محتویات جدا و مشخص نمائید. این امر سبب می شود تا چشم خواننده بسهولت و سرعت مطالب دلخواه را بیابد. در زیر به بررسی ساختار رزومه می پردازیم.
1- اطلاعات شخصی
این قسمت شامل اطلاعات اولیه کارجو بوده و بعنوان اولین بخش رزومه قرار می گیرد. اطلاعات این قسمت شامل نام کامل، تلفن تماس، آدرس ایمیل یا پست الکترونیک، سال تولد و محدوده سکونت کارجو می باشد. نام باید بصورت کامل (نام و نام خانوادگی) بوده و با سایزی بزرگتر (Bold) درج شود. سال تولد صرفاً جهت اطلاع کارفرما از سن شماست و لذا درج دقیق ماه و روز آن غیر ضروری است. توصیه می شود بدلیل حفظ حریم اطلاعات شخصی از ذکر آدرس بطور کامل پرهیز نموده و صرفاً به مشخص نمودن محدوده سکونت اکتفا ورزید.
2- علائق حرفه ای
این قسمت از رزومه مبین توضیحی مختصر از علائق و خواستگاه حرفه ای کارجو می باشد. لطفاً توجه فرمائید که این بخش از رزومه جنبه اختیاری داشته و در صورت تمایل به درج، پس از اطلاعات شخصی قرار می گیرد. درج مطالب در این قسمت باید صریح و کوتاه باشد یعنی چیزی در حدود دو یا سه خط. با صراحت و صداقت زمینه هایی که در آنها علاقمند به کار و فعالیت هستید را توضیح دهید. توجه داشته باشید که علاقه شما امریست جدا از تواناییتان و در این بخش نیازی به اشاره به توانایی و مهارتهایتان نیست. دقت کنید که رابطه ای بین علائق شما و کاری که برایش درخواست می دهید برقرار باشد در غیراینصورت شاید کارفرما چنین بیاندیشد که شما درک درستی از نیاز وی و یا وظایف سمت مربوطه نداشته اید. این بخش مربوط است به نمایشی از شخصیت کاری خودتان در ذهن کارفرما. این نکته که کارفرما با خواندن این بخش از رزومه تان شما را راسخ در جایگاهی که خودتان را در آینده در آن می بینید حس نماید، تصویر بسیار مؤثری از شخصیت مصمم و با انگیزه شما در ذهن وی ایجاد خواهد نمود.
3- مدارک و سوابق تحصیلی
ذکر سابقه تحصیلی کارجو از نکات مهم در نگارش رزومه می باشد و وجود آن ضروری است. لیستی از تحصیلات علمی و دانشگاهی خود تهیه کنید و آنها را بترتیب از آخر به اول در این قسمت درج کنید. دلیل اینکار اینست که کارفرمایان تمایل دارند تا ابتدا بروزترین و آخرین سوابق شما را بررسی کنند. برای هر مورد در لیست، نام رشته تحصیلی، نام دانشگاه یا موءسسه و در نهایت تاریخ شروع و اتمام دوره تحصیلی را قید نمائید. در زیر هر کدام از این موارد میتوانید به گرایش رشته مربوطه، دروس اصلی یا مرتبط گذرانده شده، موضوع پروژه یا پایان نامه و در صورت تمایل معدل فارغ التحصیلی خود اشاره کنید. البته ذکر این موارد تنها در صورت مرتبط بودن با کار و سمت درخواستی پیشنهاد می شود و در صورت اشاره از نوع ارتباط آنها با کار مطمئن شوید. توصیه می شود در صورتیکه آخرین مدرک تحصیلی شما کمتر از کارشناسی یا لیسانس است، به معرفی رشته تحصیلی دبیرستانی خود نیز بپردازید.
4- سوابق حرفه ای
این قسمت یکی از مهمترین و ضروری ترین بخش های رزومه کارجو بوده و محل توجه ویژه ای برای بسیاری از کارفرمایان محسوب می شود. جهت تکمیل این بخش از رزومه خود لیستی از سوابق کاری و سمتهای خود در گذشته تهیه نموده و آنها را مانند سوابق تحصیلی بترتیب از آخر به اول در این قسمت درج کنید. هر کدام از موارد ذکر شده در لیست این قسمت باید شامل جزئیات زیر باشد.
1. سمت و عنوان شغلی
(مثال : کارشناس کنترل پروژه ، کمک حسابدار ، منشی و مسئول دفتر ، محقق و پژوهشگر ، ناظر چاپ و یا غیره)
2. نام شرکت، موسسه یا محل کار
(مثال : موءسسه کاربانک ، شرکت دیلمان فیلتر ، چاپ و انتشارات گلستانه و یا غیره)
3. مدت زمان فعالیت
(مثال : از آبان 1385 تا شهریور 1388)
4. مسئولیتهای سمت و کارهای مهم انجام شده
(مثال : "مدیریت تیمی از تحلیلگران و برنامه نویسان جهت پیاده سازی پروژه نرم افزاری قیمت تمام شده" یا "مسئول هماهنگی و اجرای سمینارهای آموزشی در شهرستانها" یا "عضو فعال تیم تولید محتوا و ویرایش کتاب تست کنکور ..." یا "عضو تیم حسابداری و مسئول ثبت سندهای خرید در سیستم مالی و تهیه گزارش از مغایرتهای بانکی در مقاطع از پیش تعیین شده"
ذکر تمام یا نیمه وقت بودن مشاغل قبلی بهتر است در قسمت 4 (مسئولیتهای سمت) انجام شود. در این قسمت از رزومه نیازی به ذکر مقدار حقوق دریافتی در کارهای قبلی نیست. پیشنهاد می شود چنانچه سوابق کاری گذشته شما در شهر دیگری انجام شده، نام آن شهر را نیز در قسمت 2 و بلافاصله بعد از نام محل کار ذکر نمائید.
چنانچه در صدد تغییر زمینه شغلی خود هستید و بر این گمانید که مسئولیتهای اخیرتان ربط چندانی به موضوع کار جدید ندارد، میتوانید عنوان این بخش از رزومه را به نام سوابق مرتبط تغییر داده و در آن تنها به ذکر سمتها و مسئولیتهای مرتبط (با همان ترتیب جدید به گذشته) بپردازید. در اینصورت بخش دیگری تحت عنوان سایر سوابق کاری اضافه نموده و مواردی که دارای ارتباط کمتری هستند را در این قسمت بگنجانید.
اگر دانشجو یا کارآموزی هستید که سابقه حرفه ای در کارنامه خود ندارید، نگران نباشید. انجام هر کار یا قبول هر مسئولیتی که در گذشته و بدون استخدام انجام داده اید و حتی انجام کارهای فوق برنامه در دانشگاه نیز میتواند سابقه ای از کار و فعالیت شما محسوب شود. لذا از اینکه تازه کار هستید و قبلاً استخدام کسی یا جایی نبوده اید ناامید نباشید. به خاطر داشته باشید که هر کارمند باسابقه و مجربی یک نقطه آغاز در کارنامه حرفه ای خود دارد. کارفرمایان در رزومه شما بدنبال پیدا کردن ارتباط بین توانائی های شما و نیازهای شغل کنونی هستند و مایلند بدانند که چگونه توانسته اید از توانائی های فردی خود در امور مختلف کاری بهره گرفته و یا اینکه چطور آنها را در موقعیتهای مختلف کاری توسعه و رشد داده اید.
هنگام توضیح مسئولیتهای پیشین خود در انتخاب نوع کلمات دقت کنید. کلمات نوشته شده باید بیانگر انگیزه، جدیت و خلاقیت شما در اداره امور محوله باشد. نوع نگارشتان باید تا آنجا که ممکن است مثبت و انرژی بخش باشد. سعی کنید از دامنه افعال و کلمات بیشتری استفاده نمائید تا رزومه تان جذاب تر گردد و از ذکر کلمات یا افعال دارای معانی منفی اجتناب نمائید. به تفاوت بین "عنوان سمت" و "توضیح مسئولیت" توجه کنید. سمت الزاماً بیانگر روش کار نیست! از پرداختن به افکار کلیشه ای نظیر "همه میدانند مهندس صنایع چه کار انجام میدهد!!" یا "خب، هر کارفرمایی که میداند بازاریاب یعنی چه!! " بپرهیزید و نگذارید این افکار باعث شوند تا در ارائه توضیح دچار کم گوئی شوید و وظایفی را که انجام می دادید به روشنی توضیح دهید. بهتر است توضیحات شما با اختصار ولی کامل انجام گیرد و بجای استفاده از جمله از عبارت استفاده کنید و آنها را به شکل لیستی زیر هم و با بالت پوینت آرایش نمائید (اشاره به نشان گذاری یاBullet Pointing در نرم افزارWord ). این امر سبب می شود تا کارفرمایان سریع تر و راحت تر محتویات رزومه شما را اسکن و مرور نمایند.
5- تجربیات و دوره های تخصصی
درج این قسمت در رزومه جنبه اختیاری دارد. چنانچه در حال ارسال درخواست برای یک کار تخصصی هستید، می توانید اطلاعاتی درباره گذراندن دوره های آموزشی مرتبط و یا تجربیات مهم در پروژه های مرتبط بصورت لیستی از عبارات خلاصه شده آماده نموده و آنها را بر حسب تاریخ (از امروز به گذشته) مرتب نمائید. برای هر مورد نام دوره، تاریخ و محل برگزاری آن، طول دوره و نوع گواهینامه اعطایی آن را مشخص نمائید.
6- مهارتها
توصیه می شود پس از ذکر تحصیلات و سوابق حرفه ای، بخشی از رزومه خودتان را به توضیح مهارتهایتان اختصاص دهید. این مهارتها می توانند هم شامل مهارتهای فنی و تکنولوژیکی مانند کار با نرم افزار یا سخت افزارهای مختلف باشد و هم شامل مهارتهای فردی مانند کارگروهی، مسئولیت پذیری، خلاقیت، نظم پذیری، میزان آشنایی با زبانهای خارجی و نظایر آن.
هنگام ذکر مهارتها، میزان آشنایی خود با هر مورد را صادقانه قید نمائید یعنی مشخص کنید تا چه اندازه با زبان انگلیسی آشنا هستید (مثال: آشنا به مکالمه در حد متوسط و تسلط بر مکاتبات اداری در حد پیشرفته) یا میزان تسلط خود با نرم افزاری مانند اکسل را توضیح دهید (مثال: تسلط کامل در طراحی صفحات گسترده و نمودارگیری از داده ها و آشنا با فرمول نویسی در سطح ساده).
7- حضور در کنفرانسها
اگر در حال ارسال درخواست کار جهت انجام کارهای علمی و تحقیقاتی هستید، ذکر تجربیات شرکت در کنفرانسهای علمی و تخصصی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. لیستی از این فعالیتها تهیه کرده و آنها را بر حسب تاریخ (از امروز به گذشته) مرتب نمائید. برای هر مورد نام سمینار یا کنفرانس را به همراه تاریخ و محل برگزاری قید نمائید.
نکاتی درباره نگارش رزومه مؤثر
• گردآوری کلمات کلیدی
لیستی از علائق و مهارتهای خود بصورت کلمات کلیدی یا تخصصی تهیه کرده و به این بیاندیشید که چطور و در کجای رزومه می توانید از این کلمات استفاده کنید. سپس هنگام نگارش رزومه از این لیست استفاده نمائید.

• از عکس استفاده نکنید!
توصیه می شود جز به درخواست کارفرما، از عکس پرسنلی خود در رزومه استفاده ننمائید. اینکار به دلیل جلوگیری از قضاوتهای اشتباه توصیه می گردد چرا که گاهی بعضی از خوانندگان رزومه از روی عکس اقدام به قضاوت عجولانه در مورد ویژگیهای فردی متقاضی جویای کار نموده و به اصطلاح خود سعی بر روانشناسی چهره دارند که این نوع قضاوتها در بسیاری از موارد سطحی و نادرست می باشند. بطور مثال عکسی که از دید صاحب آن چهره عادی وی محسوب می شود از دید کارفرمای ناشناس چهره ای شاد، بیخیال و شوخ طبع شناسایی شده و لذا تصمیم می گیرد که از این شخص برای انجام اموری که به جدیت و قاطعیت نیازمند است، استفاده نشود. چرا که کارفرما به غلط اینطور می پندارد که شخص متقاضی بیش از حد چهره ای شاد و دوستانه داشته و احتمالاً نمی تواند به اندازه کافی قاطع بوده و یا سایر قضاوتهای سطحی از این دست! پس بی دلیل خود را در معرض قضاوت اشتباه قرار ندهید.

• رزومه باید مرتبط و هدفمند باشد
یک رزومه مؤثر و کارا بطور هدفمند و برای شغلی خاص طراحی شده است. رزومه را مرتبط بنویسید و از نگارش به شکل کلی و ارسال دسته ای رزومه به کارفرمایانی که نیاز های متفاوتی دارند بپرهیزید. برای پیدا کردن شغل هایی که نیاز به تجربه یا تخصص ویژه دارند باید رزومه را مرتبط با نیاز آن شغل نوشت و معمولاً کلی گویی شما را از مرتبط گویی دور خواهد نمود. کارفرمایان مایلند ببینند که متقاضی جویای کار فقط بدنبال نوع خاصی از مشاغل بوده و تجربیات وی مرتبط با همان شغل هست. مسلماً یک مدیر مالی جویای حسابدار، رویکرد بهتری نسبت به یک حسابدار با سابقه دارد تا یک کارمند اداری – حتی با سابقه بیشتر - که حاضر به انجام هر نوع شغل اداری از جمله حسابداری بوده و هست. اگر آمادگی لازم برای انجام مشاغل مختلف و غیر مرتبط را دارید، بیش از یک رزومه تهیه کنید و در هر کدام از آنها بر روی سوابق کاری مرتبط با هر شغل تأکید کنید. سپس هرکدام از رزومه ها را برای کارفرمای مربوطه ارسال نمائید.

• مسئولیتهای خود را درست شرح دهید
این مهم است که در قسمت سوابق کاری به جای بسنده کردن به لیستی از وظایف و مسئولیتهای پیشین، به ذکر نوع همکاری و سایرین و نحوه تعامل خود با سمت یا مسئولیت محوله بپردازید. یعنی بگوئید که چطور در انجام مسئولیت خود موفق بوده اید و اینکه از انجام امور محوله چه چیزی عاید کارفرمای شما گردید. بطور مثال به جای ذکر "... طراحی و پیاده سازی وب سایت برای شرکت" میتوانید اینطور توضیح دهید که " ... انجام خلاقانه پروژه احداث وب سایت برای شرکت که بدلیل طراحی مؤثر و کاربر پسندانه و امکان فروش آنلاین سبب بالا رفتن آمار فروش محصولات شرکت گردید". در جمله بندی از کلمات کلیدی مد نظر کارفرمایان و همچنین افعال پویا استفاده نمائید. قطعاً کارفرمایان در قسمت توضیحات مربوط به شغل مورد نیاز از کلماتی استفاده نموده اند که میتوان از آنها برای مرتبط ساختن سوابق پیشین خود با نیاز کارفرمای جدید، بعنوان کلمات کلیدی یا طلایی بهره جست.

• رزومه تان را بازخوانی کنید
رزومه تان را ده ها بار خوانده و چک کنید و از عدم وجود غلط املایی و نگارشی در آن مطمئن شوید. از دوستان و همکاران جهت بازخوانی رزومه تان کمک بگیرید و از آنها بخواهید تا منتقدانه برداشت خود را در زمینه نوع انتخاب کلمات، املاء و انشاء رزومه بیان کنند.

• شفاف و موجز بنویسید
شفاف و صریح بنویسید و از جملات کوتاه برای بیان مطالب استفاده کنید. کارفرمایان معمولاً فرصت زیادی برای خواندن حجم انبوهی از کلمات را ندارند و ترجیح می دهند بشکلی سریع و موجز از توانایی و سوابق متقاضیان آگاه شوند. دقت داشته یاشید که مرحله رزومه خوانی توسط کارفرمایان در واقع اسکن نمودن رزومه یا مرور کلی از بالا تا پایین صفحه است. آنها فقط مطالبی را با دقت بیشتر می خوانند که نظرشان را بطور خاص جلب کرده باشد.

• گرافیست رزومه خود باشید
رزومه باید از لحاظ بصری مرتب و خوانا جلوه کند. پس از نوشتن مطالب رزومه آنرا صفحه بندی و ویرایش نمایید. جملات را شلوغ و درهم ننویسید. استفاده از فضای سفید بین پاراگرافها، جداول نامرئی و همچنین بالت پوینت (توپ نشان) نویسی، به چشم خواننده این فرصت را می دهد که مطالب را بهتر و هر چیز را در جای خود ببیند. استفاده از نرم افزارهای ویراستاری کامپیوتری نظیر Microsoft Office Word امکانات بسیاری را در این زمینه در اختیارتان قرار می دهد.

• رزومه را با نرم افزار تایپ کنید
برای نوشتن رزومه از نرم افزار و کامپیوتر استفاده نمایید و دقت داشته باشید که نوع فونتهای بکار گرفته شده یکسان و اندازه آن استاندارد و برای هر نوع چشمی خوانا باشد. اندازه فونت 11 الی 14 مناسب توصیه می شود.

• انتخاب فونت یا قلم مناسب
در هنگام ارسال یا انتقال فایل الکترونیکی رزومه، دقت داشته باشید که از فونت یا قلم های متداول استفاده نمائید چرا که در صورت عدم موجود بودن فونت بکار گرفته شده بر روی کامپیوتر مقصد، نوشته جور دیگر و با فونت یا قلم پیش فرض نمایان می شود. برای رهایی از این تغییر نا خواسته پیشنهاد می گردد پس از اتمام نگارش رزومه آنرا بصورت فایل غیر قابل تبدیل PDF در آورده و سپس انتقال دهید.

• صادق باشید
در هنگام تنظیم و نگارش رزومه در بیان حقایق مربوط به تواناییها و سوابق تان اغراق ننمایید. دقت داشته باشید که موارد ذکر شده در رزومه اساس سوالاتی است که کارفرما ممکن است در مصاحبه از شما بپرسد و لذا بهتر و حرفه ای تر اینست که نسبت به هر یک از موارد مورد ادعا اشراف کافی داشته باشید.

• عناوین درست و مرتبط انتخاب کنید
در نوع انتخاب تیتر برای هر مورد از آیتمهای سوابق کاریتان دقت کنید. عناوین باید تا جای ممکن به شغل جدیدی که به دنبالش هستید مرتبط باشند.

نوع رزومه مطلوب برای بررسی کنندگان
* ۴۷.۸% افراد تمایل داشته اند که رزومه هایی که ارسال شده است را از طریق web site و به صورت الکترونیکی دریافت کنند.
* ۴۲.۱% دیگر تمایل داشته اند که رزومه ها را از طریق email دریافت کنند.
* و تنها ۸.۲% از بررسی کنندگان تمایل داشته اند که نسخه چاپی رزومه را دریافت کنند.
* و ۱.۹% دیگر هم از طرق دیگر مایل بوده اند که رزومه افراد را دریافت کنند!