پولشویی چیست ؟
مراحل پولشویی
1- سرمایه‌گذاری. اولین مرحله در چرخه پولشویی، سرمایه‌گذاری است. پولشویی تجارتی نقدینه است که مبالغ عظیمی پول را از فعالیت‌های غیرقانونی ایجاد می‌کند. برای مثال خرید و فروش خیابانی مواد مخدر که پرداخت‌ها به‌صورت نقد و در مبالغ کم صورت می‌گیرد. پول‌ها وارد سیستم مالی یا اقتصاد خرد شده یا به‌صورت قاچاق از کشور خارج می‌شوند.
هدف پولشویان، خارج‌کردن پول از محل کسب‌شده است تا بدین‌وسیله از ردیابی مقامات رسمی دور بماند و در نتیجه آن را به‌صورت‌های دیگر همانند چک‌های مسافرتی، سفارشات پستی و غیره تبدیل میکنند.
2- لایه‌بندی کردن. در روند لایه‌بندی کردن، اولین تلاش برای پنهان‌سازی یا تغییر شغل منبع مالکیت سرمایه‌ها از طریق ایجاد لایه‌های پیچیده معاملات مالی می‌باشد که مانع ردیابی حسابرسی می‌شود و نوعی بی‌هویتی ایجاد می‌کند. هدف لایه‌بندی، جدا نمودن پول‌های غیرقانونی از منبع جرم است که عمدا با ایجاد شبکه‌ای پیچیده از معاملات مالی با قصد پنهان‌سازی از هرگونه روند حسابرسی همچون منبع و مالکیت وجوه صورت می‌گیرد.
نمونه بارز این مساله این است که با جابه‌جایی پول‌ها به داخل و خارج حساب‌های بانکی خارج از کشور که متعلق به سهام بی‌نام شرکت‌های سوری می‌باشد، لایه‌بندی‌هایی از طریق انتقال سرمایه به‌طور الکترونیکی صورت می‌گیرد. فرض کنید روزانه بیش از 500 هزار انتقالات الکترونیکی صورت بگیرد و با این امر بیش از یک تریلیون دلار انتقال وجوه به‌طور الکترونیکی صورت پذیرد که اغلب آنها قانونی است. در این‌صورت اطلاعات واضح و کافی در مورد هر یک از انتقالات الکترونیکی برای پی‌بردن به این موضوع که پول رد و بدل شده کثیف است یا تمیز وجود نخواهد داشت. بنابراین روشی عالی برای پولشویان تلقی می‌گردد که می‌توانند پول کثیف خود را جابه‌جا نمایند.
سایر روش‌هایی که از سوی پولشویان مورد استفاده قرار می‌گیرد عبارت است از معاملات پیچیده با سهام، کالا و معاملات کارگزاران بازارهای آتی؛ با فرض حجم خالص معاملات روزانه و میزان بالایی از منابع بی‌نام موجود، شانس ردیابی معاملات بسیار ناچیز می‌باشد.
3- ادغام‌کردن. آخرین مرحله در چرخه پولشویی، ادغام کردن است. مرحله‌ای که پول با سیستم مالی و اقتصادی قانونی ادغام شده و با تمامی دارایی‌های دیگر در این سیستم یکسان می‌شود. پولشویان پول پاک شده را در اقتصاد ادغام نموده و وانمود می‌نمایند که از راه قانونی به‌دست آمده است. با انجام این مرحله، تشخیص قانونی یا غیرقانونی بودن ثروت بسیار مشکل است.
روش‌های متداول پولشویان در این مرحله از عملیات به‌صورت تاسیس شرکت‌های صوری در کشورهایی که حق پنهان‌کاری در آنها تضمین می‌شود می‌باشد. پس آنها قادر هستند طی یک معامله قانونی آتی از پول شسته‌شده به خودشان وام دهند. به‌علاوه، برای افزایش سود خود، خواستار کاهش مالیات بر بازپرداخت‌های وام هستند و در ازای وامی که می‌گیرند برای خود بهره قایل می‌شوند.
فرستادن فاکتورهای غلط صادراتی - وارداتی که کالاها را بیش از قیمت واقعی نشان می‌دهد، به پولشویان اجازه می‌دهد پول را از یک شرکت یا کشور به جای دیگری جابه‌جا کنند، در حالی‌که فاکتورها که ظاهرا منبع پول را نشان می‌دهند در موسسات مالی گنجانده می‌شوند.
روش ساده‌تر این است که پول (به‌وسیله انتقال الکترونیکی) از بانک پولشویان به یک بانک قانونی انتقال داده شود، زیرا از بانک‌های در دسترس به‌سادگی می‌توان به‌عنوان پایگاه‌های مالیاتی استفاده کرد.
- مقاله دوم -
پولشویی معادل فارسی "Money Laundering" است. پول کثیف نیز ترجمه لغت به لغت "Dirty Money" است. پول کثیف، پولی است که از محل کسب و کارهای کثیف و غیرقانونی به‌دست آمده باشد. کسب و کارهایی همچون قاچاق مواد مخدر، قاچاق انسان، خرید و فروش زنان و کودکان، قاچاق اسلحه، باج‌گیری، ترور و غیره.
پولشویی عبارت است از هرگونه عمل یا شروع به عملی به‌منظور پنهان‌ساختن یا تغییر ماهیت غیرقانونی درآمدهای حاصل‌شده، به‌نحوی که به‌نظر می‌رسد منشا تحصیل آنها قانونی بوده‌اند.
پولشویی تنها نقل و انتقال و مبادله یا خرید و فروش نیست، بلکه وسیع‌تر از این مفاهیم است. مقصود اصلی این است که درآمد نامشروع را مشروع جلوه دهند و در سیستم اقتصادی جامعه وارد نمایند و باید هر چیزی که به پولشویی کمک می‌کند اعم از فعل یا ترک فعل ممنوع شود.
پولشویی عمل بعد از کسب درآمد از منابع نامشروع است و جرم مضاعفی است بعد از فعالیت نامشروع و در ابتدا جرمی برای تحصیل درآمد از منابع نامشروع حاصل از قاچاق مواد مخدر و... می‌باشد. چون پولشویی هم به تکمیل عمل نامشروع (جرم تقدم) کمک می‌کند و هم در حقیقت بخشی از همان عمل نامشروع است و علاوه‌بر آن زیان‌های متعددی برای جامعه و اقتصاد ملی دارد.
منظور از پولشویی این است که اجازه داده نشود مبالغ هنگفت نامشروع را به‌وسیله ظرفیت‌ها و امکانات و سیستم‌های مدرن موجود، وارد بازار و روند فعل و انفعالات اقتصادی کنند و با این عمل، هم کار نامشروع خود را توسعه دهند و هم از امتیاز این امکانات سو استفاده نمایند و سرانجام از پرداخت عوارض و مالیات و ... نیز فرار کنند. پولشویی ناشی از قاچاق مواد مخدر، کالا، تروریسم و جرایم سازمان‌یافته بین‌المللی است.
انواع پولشویی
چهار گونه پولشویی قابل شناسایی است:
1- پولشویی درونی: شامل پول‌های کثیف است که از فعالیت مجرمانه و در داخل خاک یک کشور حاصل می‌شود و در همان کشور شسته می‌شود.
2- پولشویی مهارشونده: شامل پول‌های کثیف به‌دست آمده از فعالیت مجرمانه است که در داخل خاک یک کشور کسب و در خارج از آن کشور تطهیر می‌شود.
3- پولشویی بیرونی: شامل پول‌های کثیف به‌دست آمده از فعالیت مجرمانه انجام شده در سایر کشورها است که در خارج نیز شسته می‌شود.
4- پولشویی واردشونده: شامل پول‌هایی است که از فعالیت مجرمانه در سایر نقاط به‌دست آمده و در داخل خاک یک کشور موردنظر شسته می‌شود.
آثار پولشویی
1- آلوده‌شدن و بی‌ثباتی بازارهای مالی؛
2- بی‌اعتمادی مردم نسبت به نظام مالی؛
3- تغییرات جبری و ناخواسته در تقاضای پول؛
4- تغییر شدید در نرخ بهره و سود؛
5- خروج پیش‌بینی نشده سرمایه از کشور؛
6- تضعیف بخش خصوصی.
مهم‌ترین حوزه‌های ایمن‌سازی اقتصاد ملی در برابر آسیب‌های ناشی از ورود پول‌های غیرقانونی به بخش رسمی و قانونی به‌شرح ذیل می‌باشد:
1- نظارت بر فعالیت شبکه بانکی و سایر موسسات مالی و اعتباری و غیربانکی؛
2- کارآمدسازی نظام مالیاتی کشور؛
3- حساس‌کردن اقتصاد ملی نسبت به انجام هرگونه فعالیت که به مشروعیت ارزهای حاصل از فعالیت‌های غیرقانونی می‌انجامد.
برای اولین‌بار کنوانسیون وین مقررات درآمدهای ناشی از جرم یا مبارزه با پولشویی را در سطح بین‌المللی تعیین کرد و سازمان ملل متحد، اولین سازمان بین‌المللی بود که درخصوص مبارزه با پولشویی معاضدت فنی ارائه کرد. مهم‌ترین اسناد حقوقی در زمینه پولشویی، عهدنامه وین در سال 1227 ه.ش و کنفرانس پالارمو در سال 1379 و درضمن عهدنامه‌های سازمان ملل، جامعه اروپا، سازمان‌های همکاری اقتصادی و توسعه، سازمان کشورهای آمریکا و اقدام‌های بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول است.
پولشویی اعتبار و در نتیجه ثبات در بازارهای مالی را از بین می‌برد، به‌گونه‌ای که نظام بانکی در نتیجه جرایم سازمان‌یافته اعتبار خود را از دست خواهد داد و تمام سیستم‌های مالی جهانی و نظام مالی منطقه‌ای موردنظر را دچار آسیب جدی می‌نماید. البته کشورهای کوچک در برابر پولشویی ضربه‌پذیر هستند. ضمنا تسلط اقتصادی به‌دست آمده از طریق نامشروع بر اقتصادهای کوچک را برای سازمان‌های مجرم امکان‌پذیر می‌سازد. پولشویی بیشتر با جرایم سازمان‌یافته ارتباط دارد و یک پیامد جدی جرایم سازمان‌یافته، هر نوع فعالیت مجرمانه درآمدزا است، به‌طوری که اصطلاح "تجارت جرم" را نیز مصطلح ساخته است.
منبع: aftab.ir - منابع اصلی: مقاله اول - روزنامه کیهان، ترجمه: سمیه توکلی و مقاله دوم - روزنامه جمهوری اسلامی، محمد حسین‌زاده لداری
